Mammografia vs USG piersi

Każda kobieta wie jak ważna jest regularna kontrola stanu piersi, pozwalająca na wczesne wykrycie ewentualnych zmian w ich budowie. Do najpopularniejszych form profilaktyki nowotworów piersi należą: samobadanie, USG piersi oraz mammografia. O ile samobadanie pozwala jedynie na wykrycie ewentualnych zgrubień, guzków lub wycieków z brodawki sutkowej, o tyle badania obrazowe pozwalają uzyskać bardziej szczegółową wiedzę na temat charakteru zmian. Zarówno mammografia jak i USG piersi odgrywają więc kluczową rolę w badaniach przesiewowych w kierunku raka piersi.

Na czym polega USG piersi?

W przypadku USG piersi zasada działania opiera się na wykorzystaniu fal ultradźwiękowych, które mogą być odbijane lub przepuszczane przez poszczególne tkanki w naszym organizmie. USG piersi wykonywane jest za pomocą specjalnego aparatu wyposażonego w głowicę emitującą fale, które za pośrednictwem specjalnego żelu nakładanego na badany obszar docierają do wnętrza organizmu. Lekarz, oglądając „na żywo” obraz na ekranie monitora jest w stanie dokładnie ocenić strukturę piersi, a w jeśli widoczna jest jakaś zmiana, określić także jej charakter i szczegółowe parametry, różnicując czy mamy do czynienia z torbielą czy z guzem litym. Wynik, wraz z dokumentacją zdjęciową, otrzymuje się od razu po wykonaniu badania.

USG piersi – wskazania do wykonania

USG piersi powinna co najmniej raz w roku wykonywać każda kobieta po 30 roku życia, a jeśli w rodzinie występują predyspozycje do nowotworów, regularne USG piersi powinno mieć miejsce już po 25 roku życia. Jako badanie przesiewowe powinno ono być wykonywane przede wszystkim u kobiet w okresie rozrodczym, mniej więcej między 20, a 40 rokiem życia, gdyż w ich przypadku piersi zbudowane są przede wszystkim z tkanki gruczołowej. Inne wskazania do przesiewowego badania USG piersi to:

• obciążenie genetyczne nowotworem piersi,
• wcześniej wykryte zmiany łagodne w piersiach,
• mały biust,
• ciąża,
• silikonowe implanty,
• guzy piersi wyczuwalne pod palcami, ale niewidoczne w mammografii.

Wskazaniem do wykonania badania jest jednak nie tylko profilaktyka, ale również wykrycie jakichkolwiek zmian w trakcie samobadania. Mogą to być zarówno zmiana zabarwienia brodawki, stwardnienie lub guzek czy też wyciek z brodawki. Badanie USG piersi często stanowi również uzupełnienie diagnostyki u pacjentek, u których niemożliwa była dokładna ocena zmiany na podstawie badania mammograficznego., gdzie niemożliwa jest dokładna ocena zmiany. Innym wskazaniem do niezwłocznego wykonania badania USG piersi jest wyciek płynu lub krwi z brodawki sutkowej. USG piersi jest również niezbędne, gdy wykonuje się biopsję celowaną zmian w obrębie piersi.

Czym jest mammografia?

Mammografia to badanie obrazowe wykorzystujące promieniowanie rentgenowskie do obrazowania zmian w budowie piersi. W trakcie badania pierś umieszczona zostaje na jednej płytce, natomiast drugą lekarz dociska do piersi od góry i takiej „spłaszczonej” piersi wykonuje się prześwietlenie. Aby zdjęcie było maksymalnie wiarygodne, mammografia powinna być wykonana w trakcie lub bezpośrednio po miesiączce. W pozostałym okresie woda, gromadząca się wewnątrz piersi, może dawać wyniki fałszywie ujemne. Wynik badania mammograficznego, ze względu na dokonanie opisu przez doświadczonego radiologa, zazwyczaj otrzymuje się po kilku dniach.

Wskazania do wykonania mammografii

Badanie mammograficzne zaleca się przede wszystkim kobietom po 40 roku życia, u których w budowie piersi przeważać zaczyna tkanka tłuszczowa, tworząca na zdjęciu ciemne tło dla jasno świecących zmian w strukturze tkanek. Ze względu na szkodliwy wpływ częstego promieniowana RTG na nasz organizm, mammografia powinna być wykonywana raz na dwa lata, a u kobiet z predyspozycjami rodzinnymi raz w roku. Z kolei po 50 roku życia, częstotliwość wykonywania mammografii zwiększa się do badania raz na rok, a u kobiet u których w rodzinie diagnozowano raka piersi co pół roku. Pozwala to na odpowiednio wczesne wykrycie ewentualnych zmian i wdrożenie leczenia. Wskazaniem do jej wykonania u kobiet po 40-45 roku życia są nie tylko zmiany wykryte w samobadaniu, ale również hormonalna terapia zastępcza, rodzinne predyspozycje do nowotworów czy też znaczna asymetria piersi lub wciągnięcie brodawki lub skóry do środka. Mammografia nie jest jednak badaniem doskonałym. Co prawda wykrywa nawet bardzo niewielkie, wielkości kilku milimetrów zmiany i pozwala zobrazować kształt guza (na którego podstawie można podejrzewać czy zmiana jest złośliwa czy łagodna), jednak nie pozwala jednoznacznie określić charakteru zmian. Do tego niezbędne jest dodatkowe wykonanie badania USG. Mammografia posiada jednak jedną ważną zaletę, a mianowicie pozwala na zobrazowanie zwapnień. To bardzo ważne, gdyż choć u kobiet po 50 roku życia zwapnienia nie są niczym niezwykłym, to mikrozwapnienia mogą świadczyć o rozpoczynającym się procesie nowotworowym. 

Jak widać choć oba te badania obrazowe różnią się od siebie pod wieloma względami, nie można jednoznacznie stwierdzić, które z nich ma większą wartość diagnostyczną. W przypadku kobiet młodych lepszym wyborem jest USG piersi, natomiast u starszych pacjentek to właśnie mammografia odgrywa niezwykle istotną rolę w diagnozowaniu zmian w obrębie piersi.